میزان بهبودی
افزایش آگاهی
آگاهی به احساسات خود
هدف بعدی :
تقویت مهارت مقابله ای
آیا تا بحال شده ندانید چه احساسی دارید و خیلی گنگ از نظر خودتان باشید ؟
در ابتدا بیاییم احساس را تعریف کنیم و با احساس اولیه و ثانویه آشنا بشویم
احساسات چیست؟
احساسات، واکنشهای طبیعی بدن ما به رویدادها، افراد و موقعیتهای مختلف هستند. این واکنشها میتوانند از شادی و هیجان تا غم و خشم متغیر باشند. احساسات، بخشی جداییناپذیر از زندگی انسان هستند و به ما کمک میکنند تا با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنیم و آن را درک کنیم.
چرا احساسات مهم هستند؟
- ارتباطات: احساسات به ما کمک میکنند تا به دیگران نشان دهیم که چه احساسی داریم و به چه چیزی نیاز داریم.
- یادگیری: احساسات به ما کمک میکنند تا از تجربیات خود بیاموزیم و رفتار خود را در آینده تغییر دهیم.
- انگیزه: احساسات میتوانند ما را به سمت اهدافمان سوق دهند و به ما انرژی دهند.
- بقا: احساساتی مانند ترس و خشم در گذشته به ما کمک میکردند تا از خودمان محافظت کنیم.
انواع احساسات:
احساسات بسیار متنوع هستند و هر فردی ممکن است طیف گستردهای از احساسات را تجربه کند. برخی از احساسات رایج عبارتند از:
- احساسات مثبت: شادی، عشق، امید، رضایت
- احساسات منفی: غم، خشم، ترس، اضطراب، تنهاییمدیریت احساساتمدیریت احساسات، مهارت مهمی است که به ما کمک میکند تا با احساسات خود به صورت سالم و سازنده برخورد کنیم.
برخی از راههای مدیریت احساسات عبارتند از:
- شناسایی احساسات: اولین قدم برای مدیریت احساسات، شناسایی دقیق احساسی است که تجربه میکنیم.
- ابراز احساسات: ابراز سالم احساسات به ما کمک میکند تا از بار روانی خود بکاهیم.
- یافتن علت احساسات: درک علت احساسات به ما کمک میکند تا با آن مقابله کنیم.
احساسات اولیه (بنیادین) تعریف:
این احساسات، پایه و اساس همه احساسات دیگر هستند. آنها به طور طبیعی و خودکار در پاسخ به محرکهای محیطی بروز میکنند و در همه فرهنگها به شکلی مشابه تجربه میشوند.
ویژگیها:
جهانی: در همه انسانها مشترک هستند.
خودکار: بدون نیاز به تفکر آگاهانه بروز میکنند.
ساده: نسبت به احساسات ثانویه پیچیدگی کمتری دارند.
مثالها: شادی، غم، خشم، ترس، تعجب، انزجار
احساسات ثانویه
تعریف:
این احساسات، پیچیدهتر و شخصیتر هستند و بر اساس تفسیر ما از موقعیتها شکل میگیرند. آنها ترکیبی از احساسات اولیه و تجربیات قبلی ما هستند.
ویژگیها: شخصی: در هر فرد متفاوت است.
یادگرفته: از طریق یادگیری و تجربه شکل میگیرند. پیچیده: اغلب ترکیبی از چندین احساس اولیه هستند.
مثالها: حسادت، گناه، شرم، رضایت، امید، ناامیدی
تفاوتهای کلیدی
اهمیت شناخت احساسات اولیه و ثانویه:
درک بهتر خود: با شناخت احساسات خود، میتوانید بهتر خود را درک کنید و نیازهایتان را بهتر بشناسید.
ارتباط بهتر: شناخت احساسات دیگران به شما کمک میکند تا ارتباط موثرتر و عمیقتری با آنها برقرار کنید.
* مدیریت احساسات: با شناسایی احساسات خود، میتوانید بهتر آنها را مدیریت کنید و از بروز مشکلات روانی پیشگیری کنید.
مثال:فرض کنید شما در یک مسابقه ورزشی شرکت کردهاید و نتوانستهاید مقام اول را کسب کنید. احساس اولیه شما ممکن است “غم” باشد. اما اگر این شکست باعث شود احساس “شرم” کنید یا نسبت به رقیب خود “حسادت” کنید، این احساسات ثانویه هستند که بر اساس تفسیر شما از موقعیت شکل گرفتهاند.
نکته: احساسات اولیه و ثانویه لزوماً خوب یا بد نیستند. هر دو نوع احساس میتوانند اطلاعات مهمی در مورد وضعیت درونی و نیازهای ما به ما بدهند.
حالا که با مفهوم احساسات آشنا شدیم برای آگاهی آن قدم برداریم
آگاهی نسبت به احساسات خود، یکی از مهمترین مهارتهای زندگی است. این آگاهی به شما کمک میکند تا خودتان را بهتر بشناسید، ارتباطات بهتری برقرار کنید و با چالشهای زندگی بهتر کنار بیایید.
راههای افزایش آگاهی نسبت به احساسات
- توجه به سیگنالهای بدن: احساسات اغلب به صورت فیزیکی در بدن ما نمایان میشوند. مثلاً وقتی عصبانی میشویم، ممکن است ضربان قلبمان تند شود یا مشتهایمان گره بخورد. به این سیگنالها توجه کنید تا بتوانید احساسات خود را تشخیص دهید.
نامگذاری احساسات: به احساسات خود نام بدهید. به جای اینکه بگویید “احساس بدی دارم”، سعی کنید بگویید “عصبانی هستم” یا “ناراحت هستم”. این کار به شما کمک میکند تا احساسات خود را بهتر درک کنید. - ژورنال نویسی: هر روز چند دقیقهای را به نوشتن درباره احساسات خود اختصاص دهید. این کار به شما کمک میکند تا افکار و احساسات خود را سازماندهی کنید و الگوهای رفتاری خود را شناسایی کنید.
مدیتیشن و ذهن آگاهی: مدیتیشن و ذهن آگاهی به شما کمک میکنند تا به درون خود توجه کنید و احساسات خود را بدون قضاوت مشاهده کنید. - صحبت با دیگران: با افراد مورد اعتمادتان درباره احساسات خود صحبت کنید. این کار نه تنها به شما کمک میکند تا احساسات خود را بهتر درک کنید، بلکه به شما احساس حمایت نیز میدهد.
چرا آگاهی از احساسات مهم است؟ - بهبود ارتباطات: وقتی احساسات خود را میشناسید، بهتر میتوانید با دیگران ارتباط برقرار کنید و نیازهای خود را به آنها منتقل کنید.
مدیریت بهتر استرس: آگاهی از احساسات به شما کمک میکند تا عوامل استرسزا را شناسایی کنید و روشهای مقابله با آنها را بیابید. - تصمیمگیری بهتر: وقتی از احساسات خود آگاه هستید، میتوانید تصمیمهای بهتری بگیرید.
افزایش رضایت از زندگی: آگاهی از احساسات به شما کمک میکند تا از زندگی خود لذت بیشتری ببرید. - نکته مهم: آگاهی از احساسات یک فرایند مداوم است. هر روز کمی زمان برای خود اختصاص دهید و به احساسات خود توجه کنید. با گذشت زمان، شما در شناخت و مدیریت احساسات خود مهارت بیشتری پیدا خواهید کرد.